Ջավախք հանրագիտարան

Ծնվել է 1870 թվականի փետրվարի 21-ին Ախալքալաքի շրջանի Բեժանո գյուղում:

Նախնական կրթությունը ստացել է գյուղի սբ. Մինասի արական միդասյա եկեղեցական - ծխական դպրոցում:

1885-90 թթ. սովորել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցում, 1895 թվականին Բեռլինի համալսարանում:

Հայոց լեզու է դասավանդել Ախալքալաքում և Թիֆլիսում:

Գրել է գրաքննադատական հոդվածներ, կազմել այբբենարան:

Առավել ուշագրավ են գրպանի ուղղագրական բառարանը և հայոց լեզվի տարրական դասընթացը, որոնք ունեցել են մի քանի հրատարակություն

«Պատմական քերականութիւն արեւելահայ լեզուի» (1906) աշխատության մեջ անդրադարձել է Ժամանակի լեզվաբանական և հայրենագիտական հարցերի, քննարկել հայերենի ցեղակցության, արևելահայ գրակական լեզվի և բարբառների փոխհարաբերության խնդիրները, գրական լեզվի ձևավորման գործընթացը:

1894 թվականին, Գ. Վանցյանը հրապարակում է բոշաների մասին իր անտիպ աշխատության մի նոր հատված՝ «Պատմական ակնարկ բոշաների անցյալից» խորագրով, ուր հեղինակն անդրադառնում է այդ ժողովրդի անվան, ծագումնաբանական, Հայաստան մուտքի և զբաղեցրած բնակավայրերի, նաև քրիստոնեացման խնդիրներին։

Գրիգոր Վանցյանի «Հայ բոշաներ» աշխատությունը 1894 հուլիս 7-ին ստացել է «Իզմիրեանց» գրական մրցանակ։

1890-ական թվականներին և 1900-ական թվականների սկզբներին Վանցյանը լեզվաբանությանն առնչվող հոդվածներով հանդես է գալիս «Մուրճ» (Թիֆլիս), «Հանդես ամսօրյա» (Վիեննա), «Անահիտ» (Փարիզ) և այլ հանդեսներում, 1900–1901 թվականներին Վանցյանը հոդվածներով, գրախոսականներով և ակնարկներով հանդես է գալիս Թիֆլիսի «Տարազ» հանդեսում, իսկ 1904–1905 թվականներին Թիֆլիսի «Լումա» ամսագրում հրապարակում է երեք աշխատանք, որոնցից երկուսը լեզվաբանական են («Նյութեր հայերենի մշակության համար», «Լումա», 1904, № 5, էջ 180–184, «Հայերենը մշակելու նյութեր», «Լումա», 1905, № 1, էջ 101–104), մեկը՝ իմաստասիրական բնույթի («Փիլիսոփայական զրույցներ», «Լումա», 1904, № 1, էջ 94–110)։